วันอังคารที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2560 เวลา 14.30-17.30 น.
☎กระบวนการใช้สื่อประกอบการเรียนรู้
การเล่นในขั้นที่เด็กสามารถเข้าไปเล่นรวมกลุ่มกับผู้อื่นได้ โดยเริ่มจากกลุ่มเล็กๆไปสู่การเล่นเป็นกลุ่มใหญ่ ครูสามารถพัฒนาและจัดการเล่นในลักษณะที่สูงขึ้นได้ โดยการให้เด็กเล่นเกมชนิดต่างๆ
☂เกม
เกมเป็นการเล่นชนิดหนึ่งของเด็ก ซึ่งเกมจะเป็นเครื่องจูงใจเพื่อนำเด็กไปสู่การเรียนรู้อย่างสนุกสนาน และไม่มุ่งเน้นในเรื่องการแข่งขันหรือการหาผู้ชนะ
◇จุดมุ่งหมายของการเล่นเกม
-ได้รับความเพลิดเพลินสนุกสนาน
-พัฒนานิสัยการเล่นที่ดีและมีน้ำใจนักกีฬา
-ฝึกท่าทางให้มีรูปร่างสวยงาม เช่น ท่านั่ง
-เร้าประสาทรับรู้ให้ตื่นตัวอยู่ตลอดเวลา
-สร้างความเชื่อมั่นและการบังคับตนเอง
-ฝึกความร่วมมือในฐานะเป็นสมาชิกของกลุ่มในกรณีที่เล่นเป็นกลุ่มใหญ่
เกมการเล่นจะช่วย
1.ส่งเสริมพัฒนาการทางกาย เช่น การเคลื่อนไหวร่างกาย ความสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา
2.พัฒนาทักษะในการเคลื่อนไหว
3.ช่วยให้เด็กมีวุฒิภาวะทางอารมณ์
4.ช่วยในการปรับตัวทางสังคม เช่น การเอื้อเฟื้อ การรอคอย การแบ่งปันของเล่น
5.ช่วยพัฒนาด้านการรับรู้ การคิด การแก้ปัญหาและการตัดสินใจ ซึ่งจะช่วยพัฒนาด้านสติปัญญาเป็นอย่างมาก
◇แนวคิดการจัดเกม
1.เกณฑ์การเลือกเกม
-ต้องพิจารณาว่าเกมนั้นจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการเด็กในด้านใด
-เกมจะต้องช่วยส่งเสริมให้เด็กได้มีการเคลื่อนไหว
-ต้องเป็นเกมที่เด็กสนใจ
-เกมจะต้องเป็นพื้นฐานสำหรับการฝึกทักษะ
-ช่วยให้เด็กเกิดทักษะด้านต่างๆ เช่น การสังเกต การเคลื่อนไหว การเปรียบเทียบ
-ต้องเป็นเกมที่เด็กสามารถนำไปเล่นซ้ำๆ
-เกมต้องช่วยส่งเสริมหรือพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม
2.การวางแผนการเล่นเกม
3.วิธีการดำเนินการให้เด็กเล่นเกม
4.การสอนเกมลักษณะต่างๆ
-เกมวงกลม
-เกมกลุ่มเด็กเล็ก
-การเล่นเป็นทีม
☂เกมการศึกษา
หมายถึง สื่อการเรียนที่จัดทำขึ้นเพื่อให้เด็กเกิดการเรียนรู้และพัฒนาทักษะต่างๆ โดยมีกฎเกณฑ์และกติกา ซึ่งจะเป็นพื้นฐานการเตรียมความพร้อมและเป็นกิจกรรมการเล่นตามแนวทฤษฎีThe Cognitive Theory of play เป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญต่อการฝึกทักษะ เพราะจะช่วยให้เด็กเกิดความคิดรวบยอดเกี่ยวกับสิ่งที่เรียน มีการสังเกตและคิดหาเหตุผลที่ดี และจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญาเป็นอย่างมาก
☆วัตถุประสงค์ของเกมการศึกษา
●ฝึกให้เด็กรู้จักการสังเกตและจำแนกด้วยสายตา
●ฝึกการคิดหาเหตุผล
●ฝึกการตัดสินใจในการแก้ปัญหา
●ฝึกประสานสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา
●ฝึกให้มีคุณธรรมต่างๆ เช่น การรอคอย การมีน้ำใจ
●ทบทวนเนื้อหาที่เรียนไปแล้ว
☆ประเภทของเกมการศึกษา
1)เกมการจับคู่
-สิ่งที่เหมือนกัน
-สิ่งที่สัมพันธ์กัน
-สิ่งที่เป็นของประเภทเดียวกัน
-สิ่งที่ขาดหายไป
2)เกมการจัดหมวดหมู่ เช่น ผัก ผลไม้
3)เกมภาพตัดต่อ
4)เกมเรียงลำดับภาพหรือภาพต่อเนื่อง
-เรียงลำดับเหตุการณ์
-เรียงลำดับขนาด
6)เกมตารางสัมพันธ์
7)เกมพื้นฐานทางคณิตศาสตร์
8)เกมลอตโต
☆หลักการใช้เกมการศึกษา
ควรลำดับเกมตามความสามารถ เริ่มจากสิ่งที่ไม่ละเอียดมากนักเพราะเด็กจะสังเกตสิ่งที่ใหญ่ก่อน ขั้นตอนก่อนการเล่นควรปฏิบัตตาม ดังนี้
●พูดคุยหรือบอกให้เด็กทราบถึงเรื่องทั่วๆไป
●อธิบายถึงการเล่นเป็นขั้นๆ
●ให้เด็กเล่นโดยครูต้องคอยดูและชี้แนะ
●ให้เด็กเล่นเป็นกลุ่ม
●ในการเล่นร่วมกันต้องตกลงกติกากันให้เรียบร้อย
●ครูควรตรวจดูความถูกต้องและให้กำลังใจเมื่อเล่นเสร็จ
●ใครที่เล่นเสร็จก่อนและถูกต้องตามกติกาครูต้องให้คำชมเชยกับเด็ก
●เมื่อเล่นเสร็จแล้วต้องให้เด็กเก็บให้เรียบร้อย
●ควรวางเกมไว้ในห้องให้เด็กสามารถหยิบเล่นเองได้
☆ลักษณะที่ดีของเกมการศึกษา
เกมการศึกษาเป็นเครื่องมือที่จะช่วยถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ต่างๆสู่ผู้เรียน ทำให้ผู้เรียนเรียนรู้ตามจุดประสงค์ที่ต้องการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในการเลือกใช้เกมการศึกษาค่อนข้างเป็นเรื่องประณีตละเอียดอ่อน
→ไม่จำเป็นต้องมีการตระเตรียมล่วงหน้า
→เป็นเกมที่ง่ายๆ ไม่ซับซ้อนและท้าทายความสามารถของเด็ก
→มีคำสั่งและกติกาในการเล่นชัดเจน
→เป็นเกมสั้นๆไม่ควรใช้เวลาเกิน5นาที
→ต้องให้ความสนุกสนาน ร่าเริง และได้รับความรู้หรือทักษะ
→เป็นเกมที่ไม่ทำให้เสียวินัยในห้องเรียน
→เป็นเกมที่เล่นเป็นทีม หรือเกมที่ไม่เกิดความกังวลเกี่ยวกับผู้ชนะ
→เป็นเกมที่เด็กได้มีการเคลื่อนไหวส่วนต่างๆของร่างกาย
→ถ้าเป็นการแข่งขันควรที่จะง่ายในการตรวจสอบและให้คะแนน
→ควรใช้อุปกรณ์ที่สามารถประดิษฐ์ขึ้นเองได้ง่ายๆ
☆ประโยชน์ของเกมการศึกษา
เกมการศึกษาช่วยให้เด็กเรียนรู้ได้ดีและสามารถจดจำได้ยาวนาน ช่วยให้เด็กมีความสามารถในการแก้ปัญหาและมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
☆ลักษณะสื่อ
1.เกมจับคู่
1.1การจับคู่สิ่งที่เหมือนกัน
- จับคู่ภาพหรือสิ่งของที่เหมือนกันทุกประการ
- จับคู่ภาพกับเงาของสิ่งเดียวกัน
- จับคู่ภาพกับโครงร่างของสิ่งเดียวกัน
- จับคู่ภาพที่ซ่อนอยู่ในภาพหลัก
1.2การจับคู่สิ่งที่เป็นประเภทเดียวกัน
1.3การจับคู่สิ่งที่มีความสัมพันธ์กัน
1.4การจับคู่สิ่งที่สัมพันธ์แบบตรงกันข้าม
1.5การจับคู่ภาพเต็มกับภาพชิ้นส่วนที่หายไป
1.6การจับคู่ภาพที่ซ้อนกัน
1.7การจับคู่ภาพที่เป็นส่วนตัดกับภาพใหญ่
1.8การจับคู่สิ่งที่เหมือนกันแต่สีต่างกัน
1.9การจับคู่สีเหมือนกันแต่ของต่างกัน
1.10การจับคู่สิ่งที่เหมือนกันแต่ขนาดต่างกัน
1.11การจับคู่ภาพที่มีเสียงสระเหมือนกัน
1.12การจับคู่ภาพที่เสียงพยัญชนะต้นเหมือนกัน
1.13การจับคู่แบบอุปมาอุปไมย
1.14การจับคู่แบบอนุกรม
2. เกมภาพตัดต่อ
เพื่อให้เด็กฝึกการสังเกตรายละเอียดของภาพรอยตัดต่อของภาพที่เหมือนกัน หรือต่างกันในเรื่องของสี รูปร่าง ขนาด ลวดลาย เกมประเภทนี้มีจำนวนชิ้นของภาพตัดต่อตั้งแต่ 5 ชิ้นขึ้นไป ซึ่งขึ้นอยู่กับความยากง่ายของภาพชุดนั้น เช่น หากสีของภาพไม่มีความแตกต่างกัน จะทำให้ยากแก่เด็กยิ่งขึ้นภาพตัดต่ออาจเป็นภาพของสิ่งต่างๆ ดังต่อไปนี้ 2.1 ภาพตัดต่อเกี่ยวกับ คน, สัตว์, พืช, ผัก, ผลไม้, ดอกไม้, สิ่งของ, พาหนะ, ตัวเลข, ค่าของจำนวน
2.2 ภาพตัดต่อที่สัมพันธ์กับหน่วยการสอนเช่น การคมนาคม, การจราจร, กลางวัน-กลางคืน, วงจรชีวิต, ฤดูฝน, ป่าแสนสวย
3.1 โดมิโนภาพเหมือน เช่น สิ่งมีชีวิต ได้แก่ คน, สัตว์, พืช, สิ่งของ, เครื่องใช้รูปเรขาคณิต
3.2 เกมโดมิโนภาพสัมพันธ์
4. เกมเรียงลำดับ เพื่อฝึกทักษะในการจำแนก การคาดคะเน เกมประเภทนี้มีลักษณะเป็นภาพสิ่งของ เรื่องราว เหตุการณ์ ตั้งแต่ 3 ภาพขึ้นไป
4.1 การเรียงลำดับภาพและเหตุการณ์ต่อเนื่อง ประกอบด้วยภาพจำนวนหนึ่งแสดงถึงเหตุการณ์ นิทาน เรื่องราวต่อเนื่องกัน หรือการเจริญเติบโตของพืช วงจรชีวิตของสัตว์
4.2 การเรียงลำดับ ขนาด ความยาว ปริมาณ ปริมาตร จำนวน เช่น ใหญ่ – เล็ก, สั้น – ยาว, หนัก – เบา, มาก – น้อย ฯลฯ
5. เกมการจัดหมวดหมู่ เพื่อฝึกทักษะ การสังเกต การจัดแยกประเภทเกมประเภทนี้มีลักษณะเป็นแผ่นภาพ หรือของจริงประเภทสิ่งของต่างๆ
5.1 ภาพสิ่งต่างๆ ที่นำมาจัดเป็นพวกๆ ตามความคิดของเด็กที่มีจำนวนตั้งแต่ 4 ชิ้นขึ้นไป อาจเป็นภาพของสิ่งต่อไปนี้
- ภาพที่จัดหมวดหมู่ตามรูปร่าง สี ขนาด รูปทรงเรขาคณิต ฯลฯ
- ภาพเกี่ยวกับประเภทของสัตว์ เช่น สัตว์บก สัตว์น้ำ ฯลฯ
- ภาพเกี่ยวกับประเภทของพืช ผัก ผลไม้
- ภาพเกี่ยวกับประเภทของใช้ในชีวิตประจำวัน
5.2 วัสดุของจริง ซึ่งอาจมีจำนวนตั้งแต่ 4 ชิ้นขึ้นไป
- กระดุมที่มีขนาด รูปร่าง สีต่างๆ กัน ในการเล่นผู้เล่นอาจแยกเป็นกองๆ ตามขนาด รูปร่าง หรือแยกตามสีก็ได้
- วัสดุต่างๆ รวมกัน เช่น ไม้ พลาสติก เมล็ดพืช เปลือกหอย ก้อนหิน ฯลฯ ผู้เล่นอาจแยกตามขนาด รูปร่าง สี หรือส่วนประกอบของวัสดุก็ได้
- ตุ๊กตารูปคน สัตว์ ฯลฯ การเล่นก็จะเป็นเช่นเดียวกัน
เกมนี้จะช่วยเด็กก่อนที่จะเริ่มอ่านเขียน เด็กจะคุ้นเคยกับสัญลักษณ์ เป็นภาพที่มีภาพกับคำหรือตัวเลขแสดงจำนวนกำหนดให้ตั้งแต่ 3 คู่ขึ้นไปเด็กจะต้องหาบัตรคำมาวางเทียบเคียงให้ถูกต้อง
7. เกมหาภาพที่มีความสัมพันธ์ลำดับที่กำหนด
ฝึกการสังเกตลำดับที่ ถ้าเป็นต้นแบบจะฝึกเรื่องความจำ เกมประเภทนี้มี ภาพต่างๆ 5 ภาพ เป็นแบบให้เด็กได้สังเกตลำดับของภาพ ส่วนที่เป็นคำถามจะมีภาพกำหนดให้ 2 ภาพ ให้เด็กหาภาพที่สามที่เป็นคำตอบที่จะทำให้ภาพทั้งสามเรียงลำดับถูกต้องตามต้นแบบ
ฝึกการสังเกตรายละเอียดภาพ เกมจะประกอบด้วยภาพหลัก 1 ภาพและชิ้นส่วนที่มีภาพส่วนย่อย สำหรับเทียบกับภาพแผ่นหลักอีกจำนวนหนึ่ง ตั้งแต่ 4 ชิ้นขึ้นไป ให้เด็กเลือกภาพชิ้นส่วนเฉพาะที่มีอยู่ในภาพหลัก หรือภายในเงื่อนไขที่กำหนดให้เกี่ยวกับภาพหลัก
9. เกมหาความสัมพันธ์แบบอุปมาอุปไมย
ฝึกการคิดคำนวณแบบเป็นเหตุเป็นผลกัน เกมประกอบด้วยชิ้นส่วนแผ่นยาวจำนวน 2 ชิ้นต่อกันด้วยผ้าหรือวัสดุอื่น สาระของเกมอาจเป็นในเรื่องของรูปร่าง จำนวน ฯลฯ
เพื่อฝึกทักษะทางตัวเลข ฝึกให้มีความคิดรวบยอดเกี่ยวกับการรวมกันหรือการบวกโดยมีรายละเอียด ดังนี้
- เกมแต่ละเกมจะประกอบด้วยภาพหลัก 1 ภาพ ที่แสดงจำนวนต่างๆ และมีภาพชิ้นส่วนตั้งแต่ 2 ภาพขึ้นไป ภาพชิ้นส่วนมีขนาดครึ่งของภาพหลัก
- ให้เด็กหาภาพชิ้นส่วน 2 ภาพ ที่รวมกันแล้วมีจำนวนเท่ากับภาพหลักแล้วนำมาวางเทียบเคียงกับภาพหลัก
11. เกมจับคู่ตารางสัมพันธ์ เพื่อฝึกการคิดการสังเกต การคิดเชื่อมโยงความสัมพันธ์
